Sau nhiều năm bị nghi ngờ, phán xét, tài năng và con người của nhà thơ Trần Vàng Sao cuối cùng đã được ghi nhận một cách chính thức và xứng đáng. Tuyển tập “Bài thơ của một người yêu nước mình” đã được vinh danh tại Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ tư năm 2021. Tác phẩm mang nội dung chân thành, dung dị như chính bút danh mà nhà thơ đã chọn.
Bìa sách Bài thơ của một người yêu nước mìnhẢnh: Nhã Nam
Tuyển tập gồm 32 bài thơ, được tuyển chọn bởi nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, bao gồm cả những bài thơ đã được xuất bản trên báo chí và những bài thơ chưa từng công bố được gia đình lưu giữ. Tác phẩm được Nhà xuất bản Hội Nhà văn và Công ty Văn hóa & Truyền thông Nhã Nam phát hành năm 2020. “Bài thơ của một người yêu nước mình” – bài thơ nổi tiếng nhất của Trần Vàng Sao, sáng tác năm 1967, đã được bình chọn là một trong 100 bài thơ xuất sắc nhất Việt Nam thế kỷ XX.
Dung Dị Như Chính Cái Tên Trần Vàng Sao
“Bài thơ của một người yêu nước mình” – một bài thơ, một bút danh, một tấm lòng yêu nước, như lời nhà văn Phạm Xuân Nguyên đã nhận xét. Thơ Trần Vàng Sao không cầu kỳ, hoa mỹ, không chạy theo xu hướng, mà giản dị, chân thành như lời tâm sự.
Đọc thơ ông, ta chợt nhớ đến những dòng thơ của Chế Lan Viên trong “Sổ tay thơ” (1973):
“Xưa tôi hát và bây giờ tôi tập nói
Chỉ nói thôi mới nói hết được đời
Bao giờ thuộc hết tiếng của đời, ta xin hát lại
Khúc hát hay, đâu có lắm lời.”
Chế Lan Viên từng làm chấn động thi đàn với tập thơ “Điêu tàn” khi mới 17 tuổi, với những vần thơ đầy đau thương và bế tắc. Nhưng sau Cách mạng Tháng Tám, ông chuyển sang “nói” về cuộc sống bình dị của nhân dân, rồi mới quay lại “hát” những khúc sử thi hào hùng.
Trần Vàng Sao, sinh sau Chế Lan Viên hai thập kỷ, lớn lên trong thời kỳ chiến tranh khốc liệt. Dưới bút danh Trần Vàng Sao, chàng sinh viên Nguyễn Đính của Đại học Huế đã tham gia phong trào sinh viên học sinh, viết bài cho tập san, rồi lên chiến khu công tác tại Ban Tuyên huấn Thành ủy Huế.
Dù ở hoàn cảnh nào, hồn thơ Trần Vàng Sao vẫn sáng, giọng thơ vẫn bình dị, gần gũi. Thơ ông không gò bó về cấu trúc, không cầu kỳ về tu từ, mà mộc mạc, chân thật như chính cuộc đời ông.
Trang sách Bài thơ của một người yêu nước mìnhẢnh: Nhã Nam
“tôi yêu đất nước này như thế
như yêu cây cỏ ở trong vườn
như yêu mẹ tôi chịu khó chịu thương
nuôi tôi thành người hôm nay
yêu một giọng hát hay
có bài mái đẩy thơm hoa dại
có sáu câu vọng cổ chứa chan
có ba ông táo thờ trong bếp
và tuổi thơ buồn như giọt nước trong lá sen”
Đọc thơ Trần Vàng Sao, không cần phân tích, chỉ cần cảm nhận bằng trái tim, ta cũng đủ thấy lòng mình thổn thức.
Giải Thưởng Muộn Màng Nhưng Vẫn Đáng Trân Trọng
Ngày 12/11/2020, tuyển tập “Bài thơ của một người yêu nước mình” được giới thiệu đến công chúng. Đúng một năm sau, ngày 12/11/2021, tác phẩm được trao giải B tại Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ tư, với 100% phiếu thuận từ hội đồng chuyên môn. Một sự trùng hợp đầy ý nghĩa.
Giải thưởng này đến muộn, bởi nhà thơ đã qua đời ba năm trước đó. Nhưng “muộn còn hơn không”. Cuộc đời Trần Vàng Sao từng trải qua những năm tháng bị cô lập, nghi ngờ. Nhưng thời gian đã chứng minh tất cả. Những giá trị đích thực cuối cùng cũng được ghi nhận.
“Của Caesar hãy trả cho Caesar.”
Mong hương hồn nhà thơ được an nghỉ. Mong con cháu nhà thơ luôn tự hào về ông.
Chân dung Trần Vàng SaoẢnh: Gia đình nhà thơ
Những Lời Tri Ân Và Khen Tặng
Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam – Nguyễn Quang Thiều – viết trong lời tựa: “Thơ Trần Vàng Sao chính là cuộc đời ông… Thơ ông hiện ra như chính áo quần ông, tóc tai ông, hơi thở ông… và nhịp đập trái tim ông là thứ kỳ diệu nhất gắn kết toàn bộ những gì thuộc về ông để vang lên thành thi ca.”
Nhà văn Phạm Phú Phong nhận định: “Thơ Trần Vàng Sao thể hiện một quan niệm về đất nước và nhân dân đã đi qua chiến tranh… nhưng không phải để bi quan, mà luôn có cái nhìn ấm áp ở tương lai.”
Nhà văn Mai Văn Hoan chia sẻ: “Trần Vàng Sao yêu nước theo cách riêng của mình… Trong những tháng năm đất nước chia cắt, ngoài khát vọng thống nhất, ông còn có khát vọng hòa hợp dân tộc.”
FiStore là điểm đến dành cho những tâm hồn yêu sách. Chúng tôi mang đến cho độc giả Việt Nam những bài review sách chuyên sâu, chất lượng và hữu ích. Bên cạnh việc đánh giá sách, FiStore còn cung cấp thông tin về tác giả, nhà xuất bản và các sự kiện liên quan đến sách. Hãy ghé thăm website https://fistore.vn/ hoặc liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 0987 604 721, email [email protected] hoặc địa chỉ Số 25, Đường Nguyễn Huệ, Phường Bến Nghé, Quận 1, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam để khám phá thêm thế giới sách.
