Hai cái chết liên tiếp của giáo viên tại trường Phổ thông Trung học Dân lập Nữ sinh Seika đã xé toạc bức màn yên bình của cuộc sống học đường. Mặc dù xảy ra ở hai địa điểm khác nhau, một trong phòng kín và một giữa chốn đông người, cả hai nạn nhân đều có chung một nguyên nhân: bị đầu độc bằng xyanua. Sự việc này như hiệu ứng domino, khuấy động những nghi ngờ, bí mật, khổ đau và ác ý vốn được che giấu kỹ lưỡng tại ngôi trường nhỏ.
Dấu Ấn Đầu Tay Của Higashino Keigo
Sau Giờ Học là tác phẩm đầu tay của Higashino Keigo, đồng thời cũng là tác phẩm mang lại cho ông giải thưởng Edogawa Ranpo danh giá. Dù thủ pháp gây án trong phòng kín không quá phức tạp và hung thủ cũng tương đối dễ đoán đối với độc giả trinh thám ngày nay, nhưng tác phẩm vẫn mang đậm phong cách văn chương đặc trưng của Keigo thời kỳ đầu sáng tác. Từ lối dẫn truyện trinh thám cổ điển đến hình thức án lồng trong án, tạo nên những nhân vật vừa là nạn nhân, vừa là hung thủ.
Điểm thu hút của Sau Giờ Học không nằm ở thủ pháp gây án hay danh tính hung thủ, mà là hành trình tìm kiếm sự thật của thầy giáo dạy Toán Maejima. Xuyên suốt câu chuyện, độc giả được đồng hành cùng thầy Maejima, người kể chuyện ở ngôi thứ nhất, vượt qua sự bàng quan, thờ ơ với cuộc sống tẻ nhạt dưới mái trường, để rồi cuối cùng nhận ra mình đã trở thành một “người thầy” thực thụ.
Câu chuyện cá nhân, trường lớp, gia đình của Maejima đan xen với tuyến truyện về hai vụ án mạng, tạo nên cấu trúc án lồng trong án. Liệu những vụ ám sát hụt nhắm vào thầy Maejima có liên quan đến hai cái chết kia? Cách thức gây án hoàn toàn khác biệt, một bên dàn dựng như tai nạn, một bên lại là đầu độc bằng xyanua được lên kế hoạch tỉ mỉ.
Qua ngòi bút của Higashino Keigo, mỗi nhân vật trong Sau Giờ Học đều mang trong mình những khuyết điểm, bí mật, ác ý và dục vọng ích kỷ. Ranh giới giữa chính – tà, thiện – ác, cảm thương – căm ghét trở nên mong manh, mơ hồ. Không ai được ưu ái, kể cả thầy Maejima, người phải trải qua những đau đớn cả về thể xác lẫn tinh thần.
Ra đời năm 1985, Sau Giờ Học mang đậm chất “cổ điển” về thủ pháp gây án và vai trò của cảnh sát. Tuy nhiên, xét trên phương diện văn học, đây là một tác phẩm đầu tay thành công của Higashino Keigo với cốt truyện chặt chẽ, tình tiết lớp lang, đẩy mạch truyện lên cao trào. Kết thúc truyện để lại nhiều suy tư, lửng lơ như khoảng thời gian sau giờ học, khi chiều tà dần buông xuống và bóng tối bao trùm.
Thế Giới Học Đường Đầy Mâu Thuẫn
Bối cảnh chính của Sau Giờ Học là trường cấp 3 nữ sinh Seika, một không gian khép kín đặc thù. Tác phẩm không chỉ đơn thuần là một câu chuyện trinh thám điều tra phá án, mà còn khai thác thế giới nội tâm phức tạp của những cô bé tuổi mới lớn, nhạy cảm và đầy mâu thuẫn.
Higashino Keigo đã tinh tế khắc họa hình ảnh nữ sinh Nhật Bản nói riêng và nữ sinh tuổi dậy thì nói chung. Họ cô đơn giữa gia đình thiếu hơi ấm và ngôi trường thiếu sự thấu hiểu. Họ khao khát thể hiện bản thân, bảo vệ những điều mình trân quý, nhưng lại dễ dàng bị tổn thương bởi những ánh mắt, lời nói vô tình.
Sau Giờ Học còn khắc họa những người trưởng thành đang dần mất đi mục đích sống. Những người thầy khắc nghiệt, người đứng đầu trường học vì lợi ích cá nhân, hay chính thầy Maejima với cảm giác “phát nhạt” khi lên lớp. Họ hời hợt với công việc, cuộc sống và những người thân yêu, để rồi cuối cùng phải đối mặt với sự bất lực và cay đắng.
Ý Nghĩa Của “Sau Giờ Học”
“Sau giờ học” là một hình ảnh vừa cụ thể vừa trừu tượng trong tác phẩm. Cụ thể là khoảng thời gian tan học, khi học sinh và giáo viên có không gian riêng, cũng là lúc hai vụ án mạng xảy ra và thầy Maejima bị ám sát. Trừu tượng hơn, “sau giờ học” tượng trưng cho thế giới bên ngoài ngôi trường, nơi con người trút bỏ vai trò thầy trò, đồng nghiệp để trở thành “con người xã hội”. “Sau giờ học” cũng có thể là khoảng lặng để nhìn lại bản thân, chờ đợi ngày mai.
“Sau giờ học” còn là ẩn dụ cho chặng đường văn nghiệp của Higashino Keigo. Ông đã sáng tác không ngừng nghỉ trong gần bốn thập kỷ với những trăn trở về con người và lẽ sống. Đề tài học đường vẫn tiếp tục xuất hiện trong các tác phẩm sau này của ông, điển hình là series truyện về Thanh tra Kaga, một người thầy chuyển sang nghiệp điều tra nhưng chưa bao giờ quên đi quá khứ của mình.
Về FiStore
FiStore là điểm đến dành cho những tâm hồn yêu đọc sách. Chúng tôi cung cấp các bài review sách chuyên sâu, chất lượng, giúp bạn khám phá thế giới sách đa dạng và phong phú. Bên cạnh đó, FiStore còn chia sẻ những kiến thức bổ ích về văn học, tác giả và các xu hướng đọc sách mới nhất. Hãy ghé thăm website https://fistore.vn/ hoặc liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 0987 604 721 hoặc email [email protected] để được tư vấn và hỗ trợ. Địa chỉ của chúng tôi: Số 25, Đường Nguyễn Huệ, Phường Bến Nghé, Quận 1, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam.
