Oriana Fallaci (1929-2006), một nhà báo, nhà văn, và nhà phỏng vấn chính trị người Ý, đã sống và làm việc xuyên suốt những biến động quan trọng nhất của thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21. Là một ký giả, bà đã chứng kiến tận mắt những sự kiện lịch sử, đồng thời cũng là một nhà văn với trái tim nhạy cảm và một nhà hoạt động xã hội đấu tranh cho nữ quyền. Tác phẩm “Thư gửi đứa trẻ chưa từng sinh ra” của bà là một thông điệp sâu sắc về bình đẳng giới, tình yêu, hôn nhân, gia đình, và sự sống, những vấn đề mà con người vẫn đang loay hoay tìm kiếm lối thoát.
Oriana Fallaci và Việt Nam: Chứng Nhân Lịch Sử
Ít ai biết, Oriana Fallaci từng đặt chân đến Việt Nam với tư cách đặc phái viên của ban biên tập Europea vào khoảng trước và sau Tết Mậu Thân 1968. Bà đã có mặt tại hầu hết các điểm nóng của chiến tranh, chứng kiến và cảm nhận sâu sắc những gì diễn ra trên mảnh đất này. Những trải nghiệm này được bà ghi lại trong tập bút ký “Cuộc sống, cuộc chiến tranh và rồi…” (Lê Minh Đức dịch từ bản tiếng Pháp, NXB TP.HCM, 1991).
Không chỉ ghi chép lại cuộc sống đời thường trong chiến tranh và viết những phóng sự nóng bỏng từ chiến trường, Oriana Fallaci còn là nữ ký giả duy nhất phỏng vấn các nhân vật chủ chốt trong cuộc chiến, từ Nguyễn Cao Kỳ, Nguyễn Văn Thiệu, Võ Nguyên Giáp đến Henry Kissinger, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ. Với lối phỏng vấn thông minh, sắc sảo, và những câu hỏi khiêu khích, bà đã buộc Henry Kissinger phải thừa nhận chiến tranh Việt Nam là một “cuộc chiến tranh vô dụng” theo quan điểm của Mỹ.
Trang Nhật Ký Xé Ra Từ Cuộc Đời Tác Giả
“Thư gửi đứa trẻ chưa từng sinh ra” không chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng mà còn mang đậm dấu ấn cuộc đời Oriana Fallaci. Tác phẩm được lấy cảm hứng từ chính trải nghiệm đau buồn khi bà bị sảy thai sau khi yêu và mang thai khi còn trẻ. Nỗi đau mất con đã từng khiến bà nghĩ đến cái chết.
Xuất bản năm 1975, cuốn sách đã bán được 4,5 triệu bản trên toàn thế giới. Ban đầu, tác phẩm được dự định là một cuộc điều tra về vấn đề nạo phá thai. Tuy nhiên, sau 7 tháng làm việc, Oriana Fallaci đã mang đến cho tổng biên tập một bản thảo hoàn toàn khác, một cuộc độc thoại nội tâm của một người phụ nữ mang thai. Cuốn sách sau đó được xuất bản với sự hợp tác của Đại sứ quán Italia.
Tiếng Lòng Của Một Người Phụ Nữ Độc Thân Trước Ngưỡng Cửa Làm Mẹ
“Thư gửi đứa trẻ chưa từng sinh ra” là lời tâm sự của một người phụ nữ độc thân khi nhận ra có một sinh linh bé nhỏ đang tồn tại trong mình. Không tên tuổi, không hình dung được gương mặt hay tuổi tác, nhưng người phụ nữ ấy đã chạm đến trái tim độc giả bằng sự chân thành trong từng câu chữ.
Người mẹ ấy cảm nhận được sự sống của con, một giọt sống đang hiện hữu, dù chưa qua bất kỳ kiểm tra y tế nào. Nỗi lo sợ, sự hoang mang, và những câu hỏi dằn vặt cứ vang lên trong tâm trí: “Tại sao mẹ đưa con đến thế giới này, tại sao?”.
Thế giới nói nhiều về bình đẳng giới, về thời đại mới, nhưng một người phụ nữ mang thai ngoài giá thú vẫn bị nhìn nhận với ánh mắt khắt khe, bị coi là vô đạo đức, thiếu trách nhiệm, trong khi người đàn ông gây ra chuyện lại dễ dàng trốn tránh. Nỗi ám ảnh đó đã khiến bà nghĩ đến việc từ bỏ đứa con.
Giống như mẹ của mình, người đã từng không muốn có bà – đứa con được sinh ra từ một lỗi lầm, bà đã từng sợ hãi. Nhưng rồi, bản năng người mẹ trỗi dậy, xua tan mọi lo âu, giúp bà hiểu rằng mang thai là một điều kỳ diệu và được sinh ra, được “lăn rạng rỡ dưới ánh mặt trời”, dù hạnh phúc hay đau khổ, vẫn tốt hơn là không tồn tại.
Khi biết mình có thai, bà gọi điện cho người yêu – cha của đứa bé. Nhưng thay vì chia sẻ niềm vui, anh ta lại hỏi: “Sẽ mất bao nhiêu?”. Bà không hiểu ý anh ta nên trả lời: “Chín tháng, em đoán thế. Mà giờ tính ra thì chưa đến tám tháng.” Giọng nói anh ta trở nên lạnh lùng: “Tôi đang nói đến tiền.” “Tiền nào?” bà hỏi. “Tiền để bỏ nó đi chứ còn gì nữa.” Anh ta đã nói “bỏ nó đi”, như thể đứa bé chỉ là một món đồ bỏ đi.
Gánh Nặng Của Sự Lựa Chọn Và Áp Lực Xã Hội
Sau khi đi khám và xác định cái thai hoàn toàn khỏe mạnh, bà phải đối mặt với sự thô lỗ của bác sĩ, cái lắc đầu không tán thành của y tá, ánh mắt dò xét của dược sĩ, sự ngạc nhiên của thợ may, và cả sự im lặng của sếp. Tất cả chỉ vì bà là một người phụ nữ mang thai chưa chồng. Dường như “bình đẳng giới” chỉ là một cụm từ hoa mỹ, còn thực tế thì khác xa.
Quyết định giữ lại đứa bé mang đến cho bà nhiều khó khăn. Bà vẫn phải làm việc, đi công tác xa, không có ai chăm sóc. Sếp của bà không chấp nhận “sự cố bất ngờ” này và dọa sẽ sa thải bà nếu không hoàn thành công việc.
Áp lực công việc và tâm lý đã khiến bà bị sảy thai. Bà dằn vặt bản thân, cảm giác như cả thế giới đang lên án mình. Đau đớn hơn, bà gặp biến chứng và qua đời.
Cuộc Sống Là Vĩnh Cửu
“Con chết rồi. Giờ mẹ cũng chết theo. Nhưng điều đó không quan trọng. Bởi vì cuộc sống không chết.” Câu nói cuối cùng của người mẹ như một lời khẳng định về sự bất diệt của sự sống.
“Thư gửi đứa trẻ chưa từng sinh ra” không có cốt truyện gay cấn hay hệ thống nhân vật phức tạp. Nó là tiếng kêu đầy kiêu hãnh của một người phụ nữ muốn phá bỏ những định kiến xã hội, một tiếng kêu man dại nhưng cũng đầy yêu thương. Đó là một người phụ nữ mạnh mẽ, đã trải qua nhiều bất hạnh, có lúc nghiêm khắc như một người mẹ, có lúc lại ngây thơ như một đứa trẻ.
Cuốn sách như một lá thư dài, chứa đựng những câu chuyện đời, chuyện cổ tích, những tâm sự và lời dạy dỗ của người mẹ dành cho đứa con chưa từng chào đời. Bà dạy con phải sống dũng cảm, đừng hèn nhát, rằng con sẽ phải đối mặt với bất công và bạo lực, và rằng: “Sự bình đẳng, cũng như sự tự do, chỉ có ở chỗ con bây giờ. Trong bọc trứng, tất cả chúng ta đều bình đẳng.”
Cách xưng hô “ta – con” trong bản dịch tiếng Việt của Lê Thúy Hiền thể hiện sự chấp nhận đứa con như một sự tiếp nối của sự sống, nhưng cũng là sự do dự, chưa dám thừa nhận vai trò thiêng liêng của một người mẹ. Cho đến khi đứa bé không còn nữa, trong phiên tòa phán xét đúng sai trong tâm tưởng người mẹ, tiếng “mẹ” yêu thương mới được cất lên, và cũng là lúc tiếng “mẹ” được hồi đáp trong muộn màng và đau khổ.
Quyền Được Làm Mẹ
“Làm mẹ không phải là một công việc. Thậm chí đó cũng không phải là một nghĩa vụ. Nó chỉ là một quyền trong rất nhiều quyền.” Tác phẩm đề cao tình mẫu tử, nói lên những đắng cay của người phụ nữ, nhưng không hề oán trách số phận. Nó là một cuộc phiêu lưu cần sự dũng cảm, một thách thức không bao giờ nhàm chán. Đồng thời, tác phẩm cũng gửi gắm niềm hy vọng vào cuộc sống, vào tương lai. Ngày mai sẽ đến. Bởi vì cuộc sống không chết.
“Thư gửi đứa trẻ chưa từng sinh ra” là một áng văn chương tuyệt vời của một người phụ nữ tinh tế.
FiStore – Điểm đến dành cho những tâm hồn yêu đọc sách.
Chúng tôi cung cấp đa dạng các dịch vụ liên quan đến sách, từ review sách, giới thiệu tác giả, đến chia sẻ kinh nghiệm đọc sách. Hãy ghé thăm website của chúng tôi tại https://fistore.vn/ hoặc liên hệ số điện thoại 0987 604 721 để biết thêm chi tiết. Địa chỉ: Số 25, Đường Nguyễn Huệ, Phường Bến Nghé, Quận 1, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam. Email: [email protected].
